সামাজিক যোগাযোগ মাধ্যম আৰু ৰাজনৈতিক সক্ৰিয়তা

Rinku Rajowar
0
জ্ঞানেই শক্তি, শক্তিয়েই জ্ঞান। যদিও আমি সেই প্রবাদটি জানো, কিন্তু জ্ঞান বিয়পোৱাৰ ক্ষেত্রে সামাজিক যোগাযোগ মাধ্যমৰ ভূমিকা খুব কম মানুহেই বুজি পাওঁ। সামাজিক যোগাযোগ মাধ্যম বোৰৰ কল্যাণত যদি কোনোবাই ইন্টাৰনেটৰ যোগেদি অৱধাৰিত জ্ঞানৰ সাগৰৰ পৰা তেওঁলোকৰ জ্ঞানৰ ভাণ্ডাৰ সমৃদ্ধ কৰিব পাৰে। আমাৰ এই আধুনিক বিশ্বত সামাজিক মাধ্যম আমাৰ সমাজ, অর্থনীতি তথা সার্বিক দৃষ্টিভঙ্গিত যে বাৰুকৈয়ে প্রভাৱ পেলাইছৈ সেয়া অনস্বীকার্য। সামাজিক মাধ্যম এক নতুন গণমঞ্চ, যিটো মানুহৰ অন্তনিৰ্হিত চিন্তাচেতনাৰ আদান-প্রদান, মানুহে মানুহৰ যোগাযোগে, কোনো উদ্দেশ্যে সকলোকে সমবেত কৰিবলৈ তথা পৰামর্শ দি যাবলৈ সুযোগ কৰি দিয়ে। সামাজিক মাধ্যমবোৰ যোগাযোগৰ প্রতিবন্ধকতাবোৰ দূৰ কৰে যোগাযোগৰ মাধ্যমবোৰক বিকেন্দ্রীকৰণ কৰিছে আৰু যোগাযোগৰ নতুন দ্বাৰা উন্মোচন কৰিছে, যাতে দমনাত্মক দেশবোৰৰ সকলোৱে সমান তথা গণতান্ত্রিকভাৱে নিজৰ মতামত প্রকাশ কৰিব পাৰে। এই গণমাধ্যমবোৰ বৈচিত্র্যময় স্বতঃস্ফূর্ত, আনুষ্ঠানিক-অনানুষ্ঠানিক, পাণ্ডিত্যপূর্ণ অপণ্ডিতচিত সকলো ধৰনৰ লেখাকেই ধাৰণ কৰে আৰু বিকাশৰ সুযোগ কৰি দিয়ে। এই গণমাধ্যম সমস্বার্থৰ গোষ্ঠীবোৰক নিজৰ মাজত পাৰস্পৰিক সহযোগীতাৰ ক্ষেত্রত পৰিধি বৃদ্ধি কৰে, দেখা যায় ছাত্র-ছাত্ৰী সকলৰ সমন্বিত দলবদ্ধ প্রকল্পৰ কাম, শিক্ষা, অর্থনীতি, ৰাজনীতি, শ্রেণিবৈষম্য, স্বার্থ ইত্যাদি বিষয়ত সমাজৰ বিভিন্ন স্তৰৰ মানুহৰ পর্যালোচনাবোৰক একেখন মঞ্চতেই লৈ আহে।     যদিও এই সামাজিক মাধ্যমবোৰ আমাৰ সমাজ, দেশ সংস্কৃতিৰ দেৱাল ভাঙি সমগ্ৰ মানুহক ওচৰৰ চপাই আনে, কিন্তু ইয়াৰ সকলোবোৰতেই বিশেষ মূল্য আছে। সামাজিক মাধ্যমবোৰৰ কিছুমান কু-প্রভাৱও আমাৰ জীৱনত দৃশ্যমান। কাৰণ অন্তঃকৰণ-বিচ্ছিন্নকৰণৰ সংযুক্তি আৰু বৈশ্বিক পৰিব্যাপ্তি আমাৰ কলা-কৃষ্টিক ক্ৰমাম্বয়ে ক্ষয়িষ্ণু কৰি দিছে। সামাজিক মাধ্যমবোৰ আমাৰ পাৰস্পৰিক বিশ্বাস আৰু আস্থা হৰণ কৰি পেলাইছে।  মানৱিক, শাৰীৰিক অনুভূতিৰ সাহচর্যক ভার্চ্যুয়াল যোগাযোগৰ দ্বাৰা প্রতিস্থাপিত কৰিছে। এই মাধ্যমবোৰ আমাৰ আত্মসংযম কাঢ়ি লৈ নিজেৰ স্বাধীন চিন্তাশক্তিক অকেজো কৰি পেলাইছে আৰু সেই আটাইবোৰ অবান্তৰ তথ্যৰ প্রতি আমাৰ বিশ্বাসপ্রৱণ কৰি তুলিছে, যিটো আমি কোনো বাছ বিচাৰ অবিহনেই প্রতিনিয়তত গলাধঃকৰণ কৰি চলিছো।     শেষাত্মকভাৱে ক'বলৈ গ'লে, সামাজিক মাধ্যমবোৰ লাহে লাহে এক অসামাজিক প্রজন্মত ৰূপান্তৰিত হৈছে। বৰ্তমান আমি টেলিফোনৰ কথোপকথনতকৈ বার্তা আদান-প্রদানকক অধিক গুৰুত্ব দিছো অথচ প্ৰত্যক্ষ সাক্ষাততকৈ অনলাইনৰ মাধ্যমত কথা কোৱাটেই আমি শ্রেয় বুলি ভাৱো। আনকি অনেকে পাৰস্পৰিক মিথস্ক্রিয়াক সহজলভ্য প্রচাৰ মাধ্যম, যেনেঃ ফেচবুক, টুইটাৰ আৰু ইনষ্টাগ্ৰামৰ মাধ্যমত প্রতিস্থাপন কৰিছো। জোনাথন ফোয়াৰে তেখেতৰ প্রৱন্ধত লিখিছে, ‘সামাজিক মাধ্যমৰ প্রতিটো পদক্ষেপ আমাৰ আবেগময় উপস্থিতিক এৰাই চলাটো আমাৰ বাবে সহজ কৰি দিছে।    আমাৰ দৈনন্দিন জীৱনত সামাজিক মাধ্যমবোৰ তিন ধৰনৰ নেতিবাচক প্রভাৱ তথা সেইবোৰকলৈ বিভিন্ন গৱেষকৰ গৱেষণাত প্রাপ্ত প্রমাণাদিৰে আলোচনা কৰাই হ'ল এই প্রৱন্ধৰ মুখ্য উদ্দেশ্য। তিন ধৰনৰ নেতিবাচক ধৰনৰ প্রথমটো হৈছে—সামাজিক মাধ্যমবোৰ মানুহৰ মাজত অনলাইন যোগাযোগৰ মিথ্যা তথা অগভীৰ সম্পৃক্ততা আৰু বাহ্যিক বন্ধুত্বক জীয়াই ৰাখি তেওঁলোকৰ মানসিক বৈকল্য ত্বৰান্বিত কৰে। দ্বিতীয়তে, সামাজিক মাধ্যমে মানুহৰ পাৰিবাৰিক আৰু ব্যক্তি জীৱনৰ পৰা মূল্যৱান সময় কাঢ়ি লৈ তেওঁলোকক আসক্তি কৰি পেলাইছে। যাৰ ফলত তেওঁলোকৰ সামাজিক দক্ষতা ক্ৰমাম্বয়ে হ্রাস পোৱাৰ লগতে অসামাজিক আচৰণো বৃদ্ধি পাইছে। সদৌ শেষত, সামাজিক মাধ্যমবোৰ অপৰাধী সকলৰ বাবে এটি হাতিয়াৰত পৰিণত হৈছে, যিটো খুব সহজেই ব্যৱহাৰ কৰি তেওঁলোকে বিভিন্ন ধৰনৰ অপৰাধ কর্ম সম্পাদন কৰে। এই গৱেষণাৰ তৃতীয় বিশ্লেষণে জটিল মানসিক সমস্যাৰ সৈতে অপৰাধপ্রৱণতাৰ সংযোগ ঘটা দেখা যায়।

হাফিজ বায়েজীদ বোস্তামী
 সম্পাদকঃ সাংবাদিক পৰিষদ অসম মৰিগাওঁ জিলা সমিতি। 
দূৰভাষঃ ৮৪০৩৯৭৯৪১৭

Post a Comment

0Comments

নমস্কাৰ স্বাগতম জনাইছোঁ আপোনাক । লেখাটো বা সংখ্যাটো পঢ়ি কেনেকুৱা পাইছে তলত কমেন্ট বক্সত লিখি আমাক জনাবলৈ নাপাহৰিব । লগতে লেখাটোৰ তলত দিয়া হোৱাটচএপ, ফেচবুক বুটামত টিপি লেখাটো আপোনাৰ শুভাংকাশী সকলৰ সৈতে শ্বেয়াৰ কৰি দিব । ধন্যবাদ

Post a Comment (0)